Κιμ Λοντζινότο, Ζίμπα Μιρ-Χοσεϊνί, Ηνωμένο Βασίλειο, 1998, 77'

Η σκηνοθέτιδα Κιμ Λοντζινότο και η ανθρωπολόγος Ζίμπα Μιρ-Χοσέινι πέρασαν έξι μήνες σ’ ένα δικαστήριο οικογενειακού δικαίου στην Τεχεράνη, όπου προέδρευε κληρικός δικαστής. Αυτά που παρακολούθησαν και κατέγραψαν ήταν περιπτώσεις γυναικών κάθε κοινωνικού στρώματος και ηλικίας να αγωνίζονται με νύχια και με δόντια, αλλά και με χιούμορ, πονηριά, απειλές, θεατρικότητα και πάθος για ένα αξιοπρεπές και δίκαιο διαζύγιο. Την Τζαμιλέ την κακομεταχειρίζεται ο άντρας της, η Μαριάμ προσπαθεί με κάθε τρόπο να πάρει την επιμέλεια των παιδιών της και η δεκαεξάχρονη Ζίμπα θέλει να χωρίσει τον τριανταοκτάχρονο σύζυγό της. Το γεγονός παραμένει ότι ο νόμος ευνοεί τους άντρες, και μια γυναίκα μπορεί να χωρίσει τον σύζυγο της για ελάχιστους λόγους, όπως, για παράδειγμα, αν εκείνος είπε ψέματα όταν έγινε ο γάμος, αν είναι τρελός ή αν είναι εθισμένος σε κάποια ουσία. Ωστόσο, το συχνά ξεκαρδιστικό αυτό ντοκιμαντέρ αποδεικνύει γι’ άλλη μια φορά ότι δεν μπορούμε να κρίνουμε έναν λαό από τους νομικούς του κώδικες, καθώς παρακολουθούμε τις ατρόμητες αυτές ενάγουσες, τυλιγμένες στα τσαντόρ τους, να διαπληκτίζονται με δικαστές, συζύγους και πατεράδες, μ’ έναν δυναμισμό που διαψεύδει την υποταγμένη θέση τους. Κι ενώ οι δύο σκηνοθέτιδες σαφώς αντιτίθενται σ’ έναν άδικο περί διαζυγίου νόμο, ωστόσο η ταινία τους, με θαυμαστή αμεροληψία, μας κάνει πολλές φορές να συμπονούμε τους καταπτοημένους υπερασπιστές του καθεστώτος.

Kim Longinotto, Ziba Mir-Hosseini, United Kingdom, 1998, 77'

Director Kim Longinotto and anthropologist Ziba Mir-Hosseini spent six months in an Iranian family court in Tehran, presided over by a judge who is a cleric. What they observed and captured there were court cases featuring women of all ages and drawn from every social stratum, each battling passionately – tooth and nail – in turn, with humor and guile, threats and theatricality, for a fair and decent divorce. Jamileh is being beaten by her husband, Maryam is fighting every way she can to gain custody of her children, and 16-year-old Ziba wants to divorce her 38-year-old husband. The fact remains that Iranian law favors men, and a woman can only divorce her husband on extremely limited grounds – if he lied when their marriage took place, for example, or if he is insane, or a substance abuser. And yet, as we watch these fearless women plaintiffs, wrapped in their chadors, lock horns with judges, husbands, and fathers with a power that belies their subordinate position, this often-hilarious documentary proves once again that a people cannot be judged by their legal code. And while the two directors are clearly opposed to these unfair divorce laws, their film nevertheless manages – many a time and with admirable impartiality – to make us sympathize with the browbeaten defenders of the regime.