Ίβαν Ράμλιακ, Κροατία, Σερβία, 2023, 96'

Στην Αίγυπτο, στη μέση της ερήμου, το Ελ Σατ ήταν εξίσου καταφύγιο όσο και μια κάποια προοπτική για το μέλλον. Εδώ είναι που χτίστηκε το 1944, μετά από συμφωνία των Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων, υπό την ηγεσία του Τίτο και των Βρετανών συμμάχων, όχι μόνο ένας καταυλισμός προσφύγων για τις οικογένειες αντιφασιστών μαχητών από τη Δαλματία, αλλά ένα ολόκληρο πρότυπο για αυτό που έμελλε να γίνει η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Ο σκηνοθέτης μάς χαρίζει μια πολυεπίπεδη διείσδυση σε αυτό το ξεχασμένο κομμάτι της πρώιμης ιστορίας του κομμουνισμού. Μετά από ενδελεχή έρευνα, συνδυάζει εκατοντάδες ιστορικές φωτογραφίες και ορισμένες βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις με μάρτυρες, συνυφαίνοντάς τες με τις ζωηρές φωνές ανθρώπων που εκείνη την εποχή ήταν παιδιά και πλέον είναι άνω των 80 ετών. Με όχημα τις ιστορίες για τον αγώνα για επιβίωση, την αλληλεγγύη και τη διατήρηση της ιδεολογίας, ξαναζωντανεύει με ατόφια αγάπη αλλά και λεπτή ειρωνεία μια κοινωνία που επιχείρησε να ρίξει τα θεμέλια του ονείρου σε μια επικράτεια με (κινούμενη) άμμο.

Ivan Ramljak, Croatia, Serbia, 2023, 96'

El Shatt in Egypt, in the middle of the desert, was both a haven and a projection. This is where in 1944, based on a deal between the Yugoslavian partisans led by Tito and the British allies, not only a refugee camp for the families of anti-fascist fighters from Dalmatia was built. This is where a model was created for the future Socialist Federal Republic of Yugoslavia – a state that was to build its founding narrative on the people’s liberation fight against fascism and declare collectively organized self-administration its social ideal. Director Ivan Ramljak offers us multifaceted insights into this long-forgotten piece of primordial communist history spelled out in reality. After painstaking research, he combines hundreds of historical photographs and some (few) film recordings of interviews with contemporary witnesses and the lively voices of those who were children back then and are over 80 today. Off-screen narrations of the struggle for survival, solidarity, and lived ideology, full of genuine love and subtle irony, revive a society that tried to build a tower on (moving) sand.