Γιόνας Πόερ Ράσμουσεν, Δανία, Γαλλία, Σουηδία, Νορβηγία, 2021, 89'

Το προηγούμενο, βραβευμένο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ντοκιμαντέρ του Γιόνας Πόερ Ρασμούσεν, «What He Did», βασιζόταν, όπως και το «Flee», σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση του κεντρικού του ήρωα στον σκηνοθέτη. Στο «What He Did», αυτός ήταν ένας άντρας που είχε εκτίσει την ποινή του για τον φόνο του εραστή του, αλλά δεν είχε τελειώσει με την «καταδίκη» του. Στο «Flee» είναι ένας Αφγανός πρόσφυγας ο οποίος έχει πια βρει καταφύγιο και μια καινούρια ζωή στη Δανία, αλλά το ταξίδι του ακόμη τον στοιχειώνει. Ο Αμίν (αυτό δεν είναι το αληθινό του όνομα) είναι φίλος του σκηνοθέτη και δέχτηκε να του αφηγηθεί την ιστορία του αλλά κρατώντας την ανωνυμία του, κάτι που συνέτεινε στην επιλογή του animation ως μέσο εικονογράφησής της. Μια επιλογή που λειτουργεί απόλυτα και συναρπαστικά, μεταμορφώνοντας μια ούτως ή άλλως έντονα προσωπική αφήγηση, σε κάτι που σε παρασύρει και σε εμπλέκει, δίνει στην ιστορία τον αντίκτυπο που της αξίζει και κυριολεκτικά χρωματίζει τις λέξεις του Αμίν με τη βαρύτητα που δικαιούνται. Από τα παιδικά του χρόνια στην Καμπούλ, τη φυγή της οικογένειάς του, το limbo τους στη Ρωσία, το χωρισμό του από τη μητέρα του, έως την άφιξή του στη Δανία, την πρώτη του επίσκεψη σε ένα gay bar, τις ενοχές και το βαρύ φορτίο που ακόμη κουβαλά, το «Flee» χτίζει με αμεσότητα και βάθος, με τρυφερότητα και νοιάξιμο το αληθινό πορτρέτο ενός ανθρώπου κι όχι απλώς τη δραματική ιστορία ενός πρόσφυγα. Με στιγμές έντονης αγωνίας, θλίψης, αλλά και χιούμορ, ομορφιάς και συναισθηματικής ανάτασης, το φιλμ του Ρασμούσεν δεν φοβάται να γίνει «κινηματογραφικό», δεν διστάζει να δώσει χώρο στη συγκίνηση και ξέρει πώς να μιλήσει για όλα εκείνα που έχουν σημασία δίχως στιγμή να γίνει διδακτικό. Ενα συγκλονιστικό, υπέροχο ντοκιμαντέρ που κερδίζει δίκαια μια θέση ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες των τελευταίων χρόνων.

Jonas Poher Rasmussen, Denmark, France, Sweden, Norway, 2021, 89'

Jonas Poher Rasmussen’s previous documentary What He Did, which won an award at the Thessaloniki International Film Festival, was, like Flee, based on a heartfelt confession by its main character to the director. In What He Did, the protagonist was a man who had served his sentence for the murder of his lover, but was not finished with his “conviction.” In Flee, he is an Afghan refugee who has found shelter and a new life in Denmark, but whose journey still haunts him. Amin is a friend of the director and agreed to tell his story on condition of retaining his anonymity, which contributed to the choice of animation as the means of illustrating it. A choice that works perfectly and excitingly, transforming an in any case intensely personal narrative into something that draws you in and engages you, giving the story the impact it deserves, and literally coloring Amin’s words with the weight they deserve. From his childhood in Kabul, his family’s flight, their limbo in Russia, his separation from his mother, to his arrival in Denmark, his first visit to a gay bar, the guilt and the heavy burden he still carries, Flee constructs with immediacy and depth, with tenderness and caring, the true portrait of a man and not just the dramatic story of a refugee. With moments of intense suspense, sadness, but also humor, beauty, and emotional uplift, Rasmussen’s film is not afraid to be “cinematic,” does not hesitate to give space to emotion, and knows how to talk about everything that matters without ever becoming didactic. A staggering, wonderful documentary that rightfully earns a place among the best films of recent years.